<<Utwory Kochanowskiego – opracowanie

Tak się składa, że młodzież nie przepada za twórczością Kochanowskiego. Główną przyczyną jest język pełen archaizmów, niezrozumiałych dziś słów. Gdy jednak da się utworom szansę i spróbuje się przebrnąć przez warstwę językową, okaże się, że niektóre z wierszy są i dziś niezwykle aktualne.

Największą różnorodność tematyczną odnajdziemy we fraszkach. To krótkie utwory o dość lekkiej tematyce, których Kochanowski napisał około trzystu. Oczywiście nie musicie znać wszystkich, ale kilka z pewnością wypada. W utworze „Na lipę” odnajdziemy pochwałę życia w zgodzie z naturą, docenianie przyrody – cień lipy może się okazać cenniejszy od złotego jabłka w ogrodzie Hesperyd. W dwuwersowej fraszce „Na młodość”  mówi, że z młodością łączy się szaleństwo, młodość porównuje do wiosny a życzenie, by młodzi byli spokojni porównuje do absurdalnego pomysłu, by z kalendarza zniknęła wiosna. Z kolei w utworze „Na starość” zwraca się wprost do starości, której niemal współczuje, mówi jej, że każdy jej pragnie, ale gdy już przychodzi, wtedy nikt jej nie chce. Czy tak nie jest? Teraz czekacie na dorosłość, na magiczne 18 lat, później przyjdzie oczekiwanie na emeryturę, a gdy w krzyżu zacznie łupać nie będziecie zadowoleni. Temat starzenia się, starości, radzenia sobie z nią jest dość powszechny w literaturze. Warto też zwrócić uwagę na fraszkę „Na zdrowie” i tu – jak łatwo się domyślić – głównym tematem jest wartość zdrowia, którą poeta stawia wyżej niż cokolwiek innego. Wyjaśnia, że zdrowia nie docenia się na co dzień, refleksja na jego temat pojawia się dopiero, gdy zdrowie się traci. A bez zdrowia nic nie ma żadnej wartości. Do tej fraszki nawiązuje Mickiewicz w inwokacji do „Pana Tadeusza”, mówiąc, że ojczyznę tak jak zdrowie docenia się dopiero po jej utracie. Kochanowski w wielu fraszkach  w tym znanej „Na dom w Czarnolesie” ponownie porusza temat hierarchii wartości w życiu człowieka. Wśród zbędnych wymienia wszystko, co materialne. Uważa, że w życiu ważne są bycie otoczonym przez życzliwych ludzi, dom rodzinny i spokojna starość.

Podobne motywy odnajdziemy w jego Pieśniach. Poza tym, że czyste sumienie i dobroć uważa za warunek szczęśliwego życia, podkreśla jeszcze znaczenie Boga jako doskonałego architekta świata, któremu w życiu należy zaufać i poddać się jego woli.

Zupełnie inne przemyślenia, niemal innego twórcę odnajdziemy w trenach. W związku z tragedią osobistą, jaką była śmierć córki Orszulki, zmienił się światopogląd poety. W trenach znajdziemy zrozpaczonego ojca, filozofa przezywającego kryzys wiary a to wszystko spowodowane przez śmierć. Kochanowski tworzy obraz domu po śmierci dziecka i kontrastuje go z tym, jaki był przed jej odejściem. 19 trenów to cykl utworów, w których poeta nie tylko chwali cnoty swojego dziecka, jest zrozpaczony, ma żal do świata o taki porządek rzeczy, ale także w końcu znajduje ukojenie.

Sami zobaczcie – jeden poeta, zwany zresztą nie bez powodu ojcem literatury polskiej, a tak wiele różnych utworów, tak wiele tematów, tak wiele twarzy.

<<Utwory Kochanowskiego – opracowanie