Powrót – Dżuma – streszczenie
- Skąd tytuł „Dżuma”?
Oczywiście główne znaczenie jest dosłowne, bo mamy tu do czynienia z epidemią dżumy, śmiertelnej choroby. Z pewnością wiecie jednak, że dżumę odczytujemy też jako zło na świecie, ale także zło drzemiące w każdym człowieku. Dżuma to także cierpienie. Możemy odczytać ją także jako egzystencjalne wyzwania, z którymi muszą zmierzyć się ludzie, takie jak wojna, totalitaryzm czy moralna odpowiedzialność za swoje czyny.
- Stosunek do dżumy różnych bohaterów „Dżumy”
Doktor Rieux
realizm i pragmatyzm – nie poddaje się panice ani iluzjom, praktycznie
podchodzi do sytuacji, koncentrując się na działaniach, które mogą przynieść rzeczywiste efekty.
humanizm i empatia – odczuwa współczucie wobec cierpiących, widzi w nich ludzi, a nie statystyki czy przypadki medyczne. Jego działania są motywowane miłością do człowieka i poczuciem solidarności.
brak wiary w siłę wyższą – Rieux nie oczekuje pomocy od Boga czy wyższych sił, jest ateistą, opiera się na nauce i ludzkiej determinacji.
heroizm codzienności – Rieux odrzuca etykietkę bohatera, uważając, że jego obowiązek to po prostu robić to, co jest słuszne w danej chwili. Walka z dżumą to dla niego wyraz codziennej odpowiedzialności.
sprzeciw wobec obojętności – jego działania są wyrazem buntu przeciwko pasywności i akceptacji zła, a zarazem dowodem na to, że w trudnych czasach można zachować człowieczeństwo.
Ponadto Rieux traktuje dżumę jako wyzwanie zawodowe i moralne; jego priorytetem jest ratowanie życia ludzkiego, niezależnie od trudności i osobistego zmęczenia. Mówiąc o zmęczeniu, mam na myśli to, że Rieux przeżywa osobistą tragedię, którą jest choroba a później śmierć żony. Rieux ukrywa jednak swoje emocje, by w pełni poświęcić się walce z epidemią.
Jean Tarrou
postrzega dżumę jako symbol zła obecnego w ludzkim życiu
altruizm – bohater angażuje się w pomoc mieszkańcom Oranu z głębokiego poczucia solidarności i empatii wobec cierpiących. Tarrou nie uważa siebie za bohatera, lecz za zwykłego człowieka, który świadomie wybiera życie w służbie innym, sprzeciwiając się zbrodni i niesprawiedliwości.
stawia na samodzielne wybory moralne – Tarrou nie kieruje się wiarą religijną ani instytucjonalnym kodeksem moralnym; jego podejście do dżumy jest wynikiem własnych przemyśleń i osobistej filozofii życia.
odrzuca obojętność – Tarrou odrzuca pasywność wobec cierpienia i uważa, że każdy powinien aktywnie przeciwdziałać złu, nawet jeśli wydaje się to beznadziejne.
Joseph Grand
zwykły człowiek w niezwykłych okolicznościach, który mimo swojej przeciętności podejmuje walkę z dżumą
pracowitość i obowiązkowość – Grand z zaangażowaniem uczestniczy w organizacji sanitarnej, poświęcając swój czas i siły, aby pomóc społeczności w walce z chorobą.
cicha odwaga – Nie wyróżnia się heroizmem w tradycyjnym sensie, ale jego konsekwencja i determinacja w wykonywaniu zadań stawiają go w szeregu bohaterów codzienności.
moralna prostota – Nie rozważa głęboko filozoficznych kwestii związanych z dżumą; jego motywacje są prostolinijne, oparte na poczuciu obowiązku i empatii. W przeciwieństwie do Tarrou, Grand przeżywa epidemię, co czyni go symbolem wytrwałości i możliwości pokonania trudności przez zwykłych ludzi.
Raymond Rambert
Jego postawa wobec dżumy się zmienia. Początkowo chce uciec od dżumy. Kieruje się pobudkami osobistymi. Jego początkowe działania wynikają z pragnienia powrotu do ukochanej, która czeka na niego poza strefą epidemii.
walka z egoizmem – W miarę rozwoju wydarzeń Rambert zmienia swoje podejście, zaczyna dostrzegać, że odpowiedzialność za walkę z dżumą dotyczy wszystkich, niezależnie od ich osobistych planów. Przechodzi zatem przemianę moralną. Pod wpływem działań Rieux i innych bohaterów, Rambert decyduje się pozostać w mieście i włączyć w walkę z chorobą, rezygnując z własnych pragnień.
solidarność z mieszkańcami – Rambert angażuje się w działania sanitarne, stając się częścią wspólnego wysiłku społeczności przeciwko epidemii. Jego przemiana pokazuje triumf solidarności i wspólnego dobra nad indywidualizmem i egoizmem. Rambert staje się przykładem, że człowiek w obliczu kryzysu może odkryć w sobie siłę do altruistycznych działań.
ojciec Paneloux
Na początku epidemii Paneloux widzi w dżumie karę Bożą za grzechy mieszkańców Oranu, co wyraża w kazaniach nawołujących do pokuty. Głosi, że dżuma to próba wiary, a cierpienie należy przyjąć jako część Boskiego planu, co początkowo budzi mieszane reakcje wśród słuchaczy. Jego religijne przekonania zostają wystawione na próbę, gdy jest świadkiem śmierci niewinnego dziecka, co wzbudza w nim głębokie wątpliwości.Po doświadczeniu osobistego zetknięcia z tragedią Paneloux zmienia ton swoich wypowiedzi, mówiąc o potrzebie współczucia i wspólnej walki z cierpieniem. Paneloux zaczyna głosić, że wierzący musi przyjąć zarówno dobro, jak i zło od Boga, nie próbując tego w pełni zrozumieć – jego postawa staje się bardziej absolutystyczna. Włącza się w działania przeciwko dżumie, dowodząc swojej wiary przez czyny, a nie tylko słowa, co czyni go bardziej wiarygodnym dla innych bohaterów. Paneloux reprezentuje próbę pogodzenia religii z absurdalną rzeczywistością dżumy, a jego los ukazuje granice dogmatycznej wiary w obliczu cierpienia.
Cottard
Na początku epidemii jest postacią zagadkową, przeżywającą lęk przed ujawnieniem swoich przewinień przez wymiar sprawiedliwości. W momencie, gdy epidemia jeszcze nie wybuchła, Cottard próbuje odebrać sobie życie, co świadczy o jego poczuciu osaczenia i strachu przed odpowiedzialnością.
Dżuma jawi mu się jako szansa: Gdy epidemia ogarnia Oran, Cottard zaczyna postrzegać ją jako okazję do ukrycia się przed władzą – chaos i zamęt stają się dla niego sprzymierzeńcami. Cottard angażuje się w nielegalne działania, wykorzystując sytuację dżumy do osiągnięcia korzyści materialnych i umocnienia swojej pozycji społecznej. W przeciwieństwie do innych bohaterów, Cottard nie przejawia empatii wobec ofiar dżumy – interesuje go wyłącznie własne przetrwanie i zysk. Gdy epidemia ustępuje, Cottard zaczyna odczuwać zagrożenie – powrót normalności oznacza dla niego powrót do odpowiedzialności za dawne czyny. W obliczu końca epidemii Cottard traci równowagę psychiczną, stając się coraz bardziej chaotyczny i agresywny w swoich działaniach. W ostatnich chwilach zostaje schwytany przez policję, co symbolizuje nieuchronność sprawiedliwości i niemożność ucieczki od konsekwencji swoich czynów. Jego postać obrazuje egoizm, amoralność i wykorzystywanie tragedii do własnych celów.
sędzia śledczy Othon
Na początku epidemii jest przedstawiany jako człowiek zasad, który trzyma się litery prawa, pozostając emocjonalnie zdystansowanym. Jego relacja z rodziną wydaje się chłodna i formalna, co podkreśla jego wizerunek jako osoby surowej i zdyscyplinowanej. Przeżywa dramatyczną stratę, gdy jego syn staje się jedną z ofiar dżumy. Przebieg choroby chłopca i jego bolesna śmierć wywołują głęboką zmianę w Othonie. Doświadczenie osobistego cierpienia powoduje, że Othon zaczyna dostrzegać ludzkie emocje i cierpienie innych. Zmienia się z formalnego sędziego w osobę bardziej empatyczną i zaangażowaną.
Po śmierci syna sędzia Othon decyduje się pozostać w obozie kwarantanny, aby pomagać chorym, mimo że nie jest to jego obowiązek. Jego decyzja świadczy o moralnym wzroście i oddaniu wspólnocie. Othon staje się symbolem człowieka, który przekracza granice egoizmu i konformizmu, stając się częścią walki z dżumą. Poświęcenie Othona prowadzi do jego własnej śmierci, co podkreśla jego pełną przemianę z człowieka zdystansowanego do osoby całkowicie oddanej innym. Postać Othona pokazuje, że dżuma nie tylko niszczy, ale także zmienia ludzi, dając im szansę na moralny wzrost i odnalezienie głębszego sensu w życiu.
Powrót – Dżuma – streszczenie