<< utwory Jana Kochanowskiego – omówienie
TREN – utwór liryczny poświęcony osobie zmarłej, rozpamiętujący jej zalety i dokonania; wyrażający uczucia smutku i żalu, ból po stracie (utwór żałobny); Gatunek powstał już w antyku (twórcy: Owidiusz i Pindar).
Treny łączono z ważnymi osobami – władcami, strategami, bohaterami i na ich cześć je wykonywano. Kochanowski w odróżnieniu od twórców starożytnych swój cykl trenów poświęcił dziecku, zwykłej (pospolitej) osobie – swojej zmarłej córce Urszulce.
Treny Kochanowskiego to cykl 19 utworów, które napisał po śmierci ukochanej, 2,5-letniej Urszulki. Wierzył, że to ona była spadkobierczynią jego talentu.
Klasyczne treny były budowane zgodnie z określonym schematem:
- Pochwała zalet zmarłego;
- Ubolewanie nad stratą;
- Żal po śmierci;
- Pocieszenie;
- Pouczenie.
Kochanowski realizuje ten schemat w swoim cyklu. Pierwsze dwa treny to przedstawienie sytuacji i zarysowanie ogromu bólu po stracie córki. W kolejnych utworach narastają emocje, rozpacz przygniata cierpiącego ojca. Apogeum bólu, zwątpienie w Boga i sens mądrości zawarte są w trenach IX – XI. Następne utwory to zapowiedź ukojenia, pocieszenia i pogodzenie się z losem.
Ważne, że w trenach na pierwszy plan wysuwa się cierpiący ojciec i jego rozpacz, nie zmarła córka poety. Co więcej, Kochanowski po stracie córki wątpi w wyznawane do tej pory wartości, odrzuca stoicyzm i wiarę w dobrodusznego Boga. Jako człowiek mierzy się z wyznawaną dotąd filozofią, jest zagubiony.